10 χρόνια «Ξαφνικά Φέτος το Καλοκαίρι», μέρος 2

«Ραντεβού τον Σεπτέμβρη», 16 - 22/9, στο θερινό ΡΙΒΙΕΡΑ.

Αφού συμπλήρωσε τη δέκατη επέτειό του τον περασμένο Ιούλιο, το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ επιστρέφει για μία extra εβδομάδα προβολών, αποχαιρετώντας τούτη την αγαπημένη περίοδο των θερινών σινεμά και του κλασικού ρεπερτορίου, ελπίζοντας το στερεοτυπικό «ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΤΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ» (που θυμόμαστε από τις μαρκίζες των αιθουσών) να πιάσει τόπο και να ζήσουμε έναν πλήρη κινηματογραφικό χειμώνα… ελεύθεροι και υγιείς!

Αυτή η δεύτερη φάση του φετινού προγράμματος, πάντοτε σε διοργάνωση του freecinema.gr, θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 16 - 22 Σεπτεμβρίου στον θερινό κινηματογράφο ΡΙΒΙΕΡΑ (Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια), με δεκατέσσερις κλασικούς κινηματογραφικούς τίτλους, θρυλικά ονόματα σκηνοθετών και αξέχαστους stars από το παγκόσμιο σινεμά, που θα βρουν ξανά τη φυσική τους διάσταση στη μεγάλη οθόνη, έως και από κόπιες celluloid.

Με έμπνευση από το κλασικό έργο του Τένεσι Γουίλιαμς και, όντως, εντελώς ξαφνικά, το καλοκαίρι του 2012, βρέθηκα να κάνω πρόγραμμα (με δέκα ταινίες) για μία ολόκληρη εβδομάδα στο θερινό σινεμά της Δεξαμενής, στο Κολωνάκι. Δεν είχα κάποιο όραμα ξεκινώντας το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ. Απλώς, έτυχε! Συμπτωματικά, μαζί με τη γέννηση του freecinema.gr, του πιο ανεξάρτητου και… θρασύτατου (όπως κι εγώ) κινηματογραφικού site αυτής της χώρας, μέσω του οποίου υπερασπίζομαι με ήθος τη φιλμική κριτική. Τα πρώτα… επτά χρόνια ήταν δύσκολα. Χωρίς οικονομικούς πόρους, με μικρή (έως ανύπαρκτη) υποστήριξη από τα media και μοναδική βοήθεια από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ μετακόμισε σε ακόμη δύο θερινά σινεμά της Αθήνας, μέχρι να στεριώσει ιδανικά στον υπέροχο κήπο του εξαρχειώτικου σινέ ΡΙΒΙΕΡΑ, όπου σχεδόν «μεγάλωσα» ως θεατής, μαθαίνοντας να σέβομαι την Ιστορία της κινηματογραφικής τέχνης. 

Με προσωπικό μου πείσμα και την αγάπη του κοινού που κάθε χρόνο αυξανόταν, συμμετείχε με πλήρη συναισθήματα στις προβολές, έμαθε παλιές ταινίες που δεν γνώριζε, χειροκροτούσε με ενθουσιασμό και μου ζητούσε να μη σταματήσω αυτό που κάνω, φτάσαμε φέτος σε μια επέτειο δέκα χρόνων και τον αδιαμφισβήτητο χαρακτηρισμό του κινηματογραφικού θεσμού για τούτη την πόλη. Από τις 16 έως και τις 22 Σεπτεμβρίου, λοιπόν, σας περιμένω να βιώσουμε μαζί αυτή τη γιορτή, εκεί έξω. Γιατί το σινεμά πρέπει να το ζεις. Και να το μοιράζεσαι. Με κόσμο. Διαφορετικά… το χάσαμε.

Ηλίας Φραγκούλης, Διευθυντής του freecinema.gr

Προσοχή στις ώρες έναρξης (διαφοροποιούνται ανάλογα με τις διάρκειες των φιλμ)
Γενική τιμή εισόδου: 6 ευρώ
Σχεδιασμός αφίσας: Δημήτρης Κανελλόπουλος
Διοργάνωση: freecinema.gr 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

ΠΕΜΠΤΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 
Η ΖΑΖΙ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ / ZAZIE DANS LE MÉTRO (1960) 93′ (20:30)
του Λουί Μαλ
Η 10χρονη Ζαζί θέλει να δει το παριζιάνικο Métro, μα η απεργία των εκεί εργαζομένων της χαλάει τα σχέδια. Η τρίτη σκηνοθετική δουλειά του Λουί Μαλ, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ρεϊμόν Κενώ, διαθέτει μια οπτικά φρενήρη burlesque διάθεση που κανένας άλλος Ευρωπαίος σκηνοθέτης δεν κατάφερε να ξεπεράσει σε σουρεαλισμό… έως και σήμερα. Άγνωστο γιατί, αλλά ο πρωτότυπος ελληνικός τίτλος του φιλμ ήταν το… «Δυο Μάτια Είδαν Πολλά»!

Η ΩΡΑΙΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ / BELLE DE JOUR (1967) 100′ (22:20)
του Λουίς Μπουνιουέλ
Σύζυγος τη νύχτα, μα… πουτάνα σε «σπίτι» την ημέρα, η Σεβερίν προσπαθεί να ξεπεράσει την ψυχρότητα της αστικής της ευγένειας μέσα από τη γνωριμία της με την ελευθεριότητα, την ηδονή και τον εξευτελισμό. Η αγέραστη και παντοτινά αυθάδης (πόσω μάλλον για τη σημερινή συντηρητική ματιά των sexual politics) αριστουργηματική ταινία του Λουίς Μπουνιουέλ, με την Κατρίν Ντενέβ να φορά ή… να βγάζει τα ρούχα του Ιβ Σεν Λοράν ως η απόλυτη (ξανθιά) ανδρική φαντασίωση.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΟΙ ΔΙΑΡΡΗΚΤΕΣ / LE CASSE (1971) 120′ (20:30)
του Ανρί Βερνέιγ
Συμμορία διαρρηκτών καταστρώνει μεγάλη ληστεία σμαραγδιών, χωρίς να λογαριάζει τον ρόλο που παίζει ένας… διεφθαρμένος Έλληνας αστυνομικός. Η πλέον υπερ-cult περιπέτεια δράσης με τον Ζαν-Πολ Μπελμοντό, γυρισμένη στην Αθήνα της περιόδου της Χούντας, με μουσική επένδυση του Ένιο Μορικόνε. Και μόνο για τις κυριολεκτικά ασύλληπτες καταδιώξεις στους (αγνώριστους σχεδόν) δρόμους ολόκληρης της πόλης των αρχών της δεκαετίας του ’70, το φιλμ αποτελεί ένα πραγματικό μνημείο.

Ο ΤΡΕΛΟΣ ΠΙΕΡΟ / PIERROT LE FOU (1965) 110′ (23:00)
του Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Πρόσφατα απολυμένος από την TV, μετά από party, αποχαιρετά βαρετή σύζυγο και τέκνο για χάρη πρώην «je t'aime», σε μια απόπειρα ν’ αποδράσει από την bourgeois ζωή του. Στη Νότια Γαλλία, το δίδυμο θα βρει: χρήμα που φλέγεται, αμάξια που τρακάρουν, Αλγερινούς τρομοκράτες που ψοφάνε. Ωδή στην αφηγηματική… ασυνέχεια, ενάντια στον υλικό ή πολεμικό ιμπεριαλισμό και την απανθρωπιά του δυτικού «πολιτισμού», σε ένα κλασικά αναρχικό φιλμ της nouvelle vague που διχάζει μέχρι και σήμερα.

ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 
Ο ΔΕΣΜΩΤΗΣ ΤΟΥ ΙΛΙΓΓΟΥ / VERTIGO (1958) 128′ (20:30)
του Άλφρεντ Χίτσκοκ
Ντετέκτιβ του Σαν Φρανσίσκο, που πάσχει από ακροφοβία ύστερα από μοιραίο ατύχημα εν ώρα υπηρεσίας στο Αστυνομικό Σώμα, καλείται από παλιό του φίλο να παρακολουθήσει τη σύζυγό του, μια αινιγματική γυναίκα με αυτοκαταστροφικές τάσεις και παράξενη ψύχωση με το παρελθόν. Κορυφαίο ψυχολογικό θρίλερ με ακραίες διαστάσεις φετιχισμού που παραγνωρίστηκε στην εποχή του, μα σήμερα χαρακτηρίζεται ως η σημαντικότερη ταινία στην ιστορία του αμερικανικού κινηματογράφου.

ΠΕΡΣΙ ΣΤΟ ΜΑΡΙΕΝΜΠΑΝΤ / L'ANNÉE DERNIÈRE À MARIENBAD (1961) 94′ (23:00)
του Αλέν Ρενέ
Ένας άνδρας. Μια γυναίκα. Έναν χρόνο πριν, είχαν συναντηθεί ξανά σ’ αυτό το ξενοδοχείο στο Μαριενμπάντ. Είχαν σχέση; Είχαν, όντως, υπάρξει μαζί; Είχαν συμβεί τα όσα πιστεύει εκείνος; Μήπως εκείνη μπλοφάρει; Ή ο έρωτας είναι η μεγαλύτερη μπλόφα απ’ όλες; Η λέξη «σύμπαν» αποκτά ένα ολότελα νέο νόημα μέσω του πρωτότυπου σεναρίου του Αλέν Ρομπ-Γκριγέ, μια πραγματική άσκηση φόρμας, ύφους και γραμμικότητας της φιλμικής αφήγησης. Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας του 1961.

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΜΑΡΤΥΣ / REAR WINDOW (1954) 112′ (20:30)
του Άλφρεντ Χίτσκοκ
Φωτογράφος με το ένα πόδι στον γύψο από ατύχημα, καθηλωμένος στο διαμέρισμά του, περνά την ώρα του «κατασκοπεύοντας» τους απέναντι γείτονες εκ του ασφαλούς, μέχρι τη στιγμή που θα υποψιαστεί ότι ένα έγκλημα έχει διαπραχθεί σχεδόν μπροστά στα μάτια του. Τζέιμς Στιούαρτ, Γκρέις Κέλι και Θέλμα Ρίτερ δημιουργούν ένα αλησμόνητο τρίο «ντετέκτιβ» της διπλανής πόρτας στο αριστούργημα του Άλφρεντ Χίτσκοκ, μια (έως και σήμερα μοντέρνα) αλληγορία για την ηδονοβλεπτική σχέση τού θεατή με το σινεμά.

Η ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ / THE CONVERSATION (1974) 113′ (23:00)
του Φράνσις Φορντ Κόπολα
Ειδικός σε παρακολουθήσεις ανησυχεί πως η «παραγγελιά» του τελευταίου του πελάτη ενέχει κινδύνους για ένα παράνομο ζευγάρι, με πιθανότητα να πέσουν έως και θύματα εγκληματικής ενέργειας. Διαχρονικά μοντέρνο δείγμα αφήγησης, άριστοι συντελεστές σε κάθε καλλιτεχνικό τομέα (από τη σκηνογραφία του Ντιν Ταβουλάρις μέχρι τα «εγκλωβισμένα» πιανιστικά θέματα του Ντέιβιντ Σάιρ), ερμηνείες πέρα από «μεθόδους» υποκριτικής. Από τα έργα που άλλαξαν το ύφος του αμερικανικού σινεμά στα ’70s.
 

ΔΕΥΤΕΡΑ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΔΕ ΓΟΥΣΤΑΡΩ ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΣΑΣ / BANDE À PART (1964) 95′ (20:30)
του Ζαν-Λικ Γκοντάρ
Δυο αγόρια κι ένα κορίτσι που κάνουν παρέα, αποφασίζουν να διαπράξουν το πρώτο τους έγκλημα, μια ληστεία. Ένα από τα πιο μυθικά φιλμ της γαλλικής nouvelle vague, με ερμηνευτές τους Άννα Καρίνα, Σαμί Φρέι και Πιερ Μπρασέρ. Η σκηνή του χορού των τριών ηρώων και το τρέξιμο μέσα στο μουσείο του Λούβρου άσκησαν τεράστια επίδραση στο παγκόσμιο σινεμά. Ο πρωτότυπος τίτλος του φιλμ έγινε το όνομα της πρώτης εταιρείας παραγωγής του Κουέντιν Ταραντίνο!  

ΜΠΟΜΠ Ο ΧΑΡΤΟΠΑΙΚΤΗΣ / BOB LE FLAMBEUR (1956) 98′ (22:20)
του Ζαν-Πιερ Μελβίλ
Βετεράνος του τζόγου ρισκάρει σε «τυχερή» του μέρα και χάνει τα πάντα. Θα τον ξελασπώσει μονάχα μια παράτολμη ληστεία casino, που όμως κρύβει ουκ ολίγες… ανθρώπινες παγίδες. Αρχετυπικό για το είδος τού νεο-νουάρ και το δραματικό σινεμά παρανομίας, ένα έργο που ύμνησαν αμέτρητοι σκηνοθέτες του σύγχρονου σινεμά, ξεκινώντας από τον Πολ Τόμας Άντερσον και τον Κουέντιν Ταραντίνο, φτάνοντας μέχρι και στον θρασύτερο και πιο υπερόπτη των μεγάλων, τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ!

ΤΡΙΤΗ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΜΠΕΤΥ ΜΠΛΟΥ / 37°2 LE MATIN (1986) 116′ (20:30)
του Ζαν-Ζακ Μπενέξ
Ένα πρωινό, η Μπετί χτυπά την πόρτα του σπιτικού του Ζοργκ με τα μπαγκάζια της. Εκείνος είναι ερωτευμένος. Και θα δεχτεί να συζήσουν. Χωρίς να σκέφτεται πόσο τρελό πράγμα είναι η αγάπη… Από τα έργα που στιγμάτισαν τα κινηματογραφικά ‘80s, η «Μπέτυ Μπλου» οδήγησε τον Ζαν-Ζακ Μπενέξ μέχρι την πεντάδα του Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και μετέτρεψε σε poster girl την Μπεατρίς Νταλ. Στην Αθήνα, οι ουρές έξω από την ΑΑΒΟΡΑ της Ιπποκράτους χανόντουσαν στο μέτρημα των εβδομάδων και των μηνών! Η προβολή αφιερώνεται στη μνήμη του κυρίου Θόδωρου Ρίγγα.

ΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΘΥΜΑ / THE 7TH VICTIM (1943) 71′ (22:50)
του Μαρκ Ρόμπσον
Μια ομάδα σατανιστών στο Γκρίνουιτς Βίλατζ μπορεί να κρύβεται πίσω από την εξαφάνιση μιας γυναίκας, τα ίχνη της οποίας αναζητά η αδελφή της. Υπό την καθοδήγηση του παραγωγού Βαλ Λιούτον, ο μοντέρ Μαρκ Ρόμπσον κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με τούτο το κράμα γοτθικού τρόμου και νουάρ. Το σχεδόν ιδεολογικό σχόλιο επάνω στον φανατισμό από «συνηθισμένους» ανθρώπους λαϊκότερων στρωμάτων, οι λεσβιακές νύξεις ή το θέμα της αυτοκτονίας δίνουν μια θαρραλέα για την εποχή ένταση στο πιο παραγνωρισμένο και πεσιμιστικά ατμοσφαιρικό αριστούργημα του Λιούτον.

ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΑΤΟΥ / ACE IN THE HOLE (1951) 111′ (20:30)
του Μπίλι Γουάιλντερ
Ξεπεσμένος δημοσιογράφος εκλιπαρεί για μια θέση εργασίας σε μικρή επαρχιακή εφημερίδα και περιμένει να εμφανιστεί το reportage που θ’ αναστήσει την καριέρα του, ώστε να επιστρέψει θριαμβευτικά στη Νέα Υόρκη. Η επιχείρηση διάσωσης ενός κακομοίρη που παγιδεύτηκε σε μια σπηλιά θα γίνει το «όχημά» του, όμως οι ριψοκίνδυνοι χειρισμοί του ίσως αποβούν μοιραίοι. Αβάσταχτα κυνικό, παντοτινά σύγχρονο και τολμηρά επικριτικό έργο που δεν δύναται να συγκριθεί με οτιδήποτε παράγει το Χόλιγουντ του σήμερα.

ΣΕ ΕΝΑΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΠΟ / IN A LONELY PLACE (1950) 94′ (22:50)
του Νίκολας Ρέι
Σεναριογράφος - κακός μπελάς του Χόλιγουντ, γνωστός για τη βίαιη και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά του, κατηγορείται για τον φόνο μιας κοπέλας. Γοητευτική γειτόνισσα θα του προσφέρει το άλλοθι που χρειάζεται, μα στην πορεία της σχέσης τους θ’ αρχίσει να έχει αμφιβολίες για εκείνον. Οι ατάκες του Άντριου Σολτ, ειδικά στα κομμάτια όπου το σενάριο μιλά για τους ανθρώπους και τους κανόνες λειτουργίας του studio system στο Χόλιγουντ, είναι θαυμαστά πικρόχολες και εξομολογητικές.